पुटिनलाई आगोसँग नखेल्न ट्रम्पको चेतावनी, ‘मैले नरोकेको भए मस्कोमा ठूला घटना घटिसक्थ्यो’

काठमाडौं । वासिङ्टनले युक्रेन युद्धलाई लिएर मस्कोविरुद्ध नयाँ प्रतिबन्धबारे विचार गरिरहेको बेला अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले मङ्गलबार रुसी भ्लादिमिर पुटिनलाई ‘आगोसँग खेलिरहनुभएको’ चेतावनी दिएका छन् ।

ट्रम्पको यो पछिल्लो आक्रमणले युद्धविराम वार्ताहरू ठप्प भएकामा उनको निराशा देखाएको छ र यो टिप्पणी युक्रेनमा ठूलो ड्रोन आक्रमणपछि उनले पुटिनलाई ‘पूर्ण रूपमा पागल’ भनेको दुई दिनपछि आएको हो ।

सन् २०२२ फेब्रुअरीमा युक्रेनमा आक्रमण गर्न मस्कोले आफ्ना नागरिकहरूमाथि बढ्दो युक्रेनी आक्रमणको जवाफ दिँदै किएभले शान्ति प्रयासलाई ‘अवरोध’ गर्ने प्रयास गरेको आरोप लगाएको छ । हालैका हप्ताहरूमा युद्ध अन्त्य गर्ने कूटनीतिक प्रयासहरू तीव्र भएका छन् तर पुटिनमाथि शान्ति वार्ता अवरुद्ध गरेको आरोप लगाइएको छ ।

“भ्लादिमिर पुटिनलाई के थाहा छैन भने यदि यो मेरो लागि नभएको भए, रूसमा धेरै नराम्रा कुराहरू भइसकेका हुन्थे, र मेरो मतलव साँच्चै नराम्रो हो । उहाँ आगोसँग खेलिरहनुभएको छ !”, ट्रम्पले आफ्नो ट्रुथ सोसल नेटवर्कमा भने । ट्रम्पले ती ‘साँच्चै नराम्रा’ कुराहरू के थिए भनेर स्पष्ट पारेनन् ।

तर वाल स्ट्रिट जर्नल र सिएनएन दुवैले ट्रम्पले अब यो हप्ता नै नयाँ प्रतिबन्धहरू बारे विचार गरिरहेको बताएका छन् । ट्रम्पले आइतबार पत्रकारहरूलाई ‘पूर्ण रूपमा’ यस्तो कदम तौलिरहेको बताए ।

ह्वाइट हाउसले ‘सबै विकल्प’ खुला राखेको बताएको छ । “यो युद्ध जो बाइडेनको गल्ती हो र राष्ट्रपति ट्रम्प वार्ताको शान्ति सम्झौता हेर्न चाहेकामा स्पष्ट हुनुहुन्छ । राष्ट्रपति ट्रम्पले बुद्धिमानीपूर्वक सबै विकल्पहरू टेबलमा राख्नुभएको छ”, प्रेस सेक्रेटरी क्यारोलिन लेभिटले भने । ट्रम्पका डेमोक्रेटिक पूर्ववर्ती बाइडेनले रुसको आक्रमणपछि व्यापक प्रतिबन्धहरू लगाएका थिए । ट्रम्पले अहिलेसम्म रुसी बैंकहरूमाथि आफूले भनेअनुसार ‘विनाशकारी’ प्रतिबन्ध लगाउनसक्ने कुरालाई बेवास्ता गरेका छन् । तर ट्रम्पका हालका फटकारहरूले पुटिनप्रतिको उनको पहिलेको मनोवृत्तिबाट तीव्र परिवर्तन देखाएको छ ।

ट्रम्प प्राय पुटिनका बारेमा प्रशंसाका साथ बोल्नुहुन्छ । आफूले २४ घण्टाभित्र समाधान गर्न सक्छु भनेको युद्ध अन्त्य गर्न असफल भएकोमा उनको निराशा सप्ताहन्तमा रुसको ड्रोन आक्रमणले कम्तीमा १३ जनाको ज्यान लिएपछि फुटेको थियो । “मेरो रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनसँग सधैँ राम्रो सम्बन्ध रहेको छ तर उहाँमा केही भएको छ । उहाँ पूर्ण रूपमा पागल हुनुभएको छ !”, ट्रम्पले पोस्टमा लेखेका छन् ।

पुटिन तुरुन्तै वार्ता सुरु गर्न सहमत भएको भन्दै ट्रम्पले आठ दिनअघि फोन गरे पनि रुसले आक्रमण जारी राखेको छ । मस्कोले मङ्गलबार ट्रम्पको टिप्पणीमा प्रतिक्रिया दिएन, तर यसले पहिले गतिरोधका लागि युक्रेनलाई दोष दिन खोज्यो ।

“किएभले केही युरोपेली देशको समर्थनमा रुसले सुरु गरेको वार्तालाई विफल पार्न शृङ्खलाबद्ध उत्तेजक कदम चालेको छ”, रूसी रक्षा मन्त्रालयले भन्यो । युक्रेनी ड्रोन हमलामा महिला र बालबालिका सहित नागरिकहरू घाइते भएका छन् । रूसी हवाई सुरक्षाले मे २० देखि २७ को बीचमा दुई हजार तीन सय ३१ युक्रेनी ड्रोन नष्ट गरेको छ । बुधबार राति पनि नयाँ ड्रोन आक्रमणहरू रिपोर्ट गरिएको थियो । रुसी अधिकारीहरूले करिब एक सय ५० युक्रेनी ड्रोनहरू रोकेका थिए । तीमध्ये ३३ मस्कोतर्फ जाँदै थिए ।

युक्रेनले नागरिकहरूलाई लक्षित गर्ने रुस नै भएको बताएको छ । “हामीले यो अनन्त प्रतीक्षा अन्त्य गर्नुपर्छ –– रुसलाई थप प्रतिबन्धहरू चाहिन्छ”, युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोदिमर जेलेन्स्कीका चिफ अफ स्टाफ एन्ड्री येर्माकले मङ्गलबार टेलिग्राममा भने ।

अमेरिकी सांसदहरूले ट्रम्पलाई रुसमाथि प्रतिबन्ध लगाउन आग्रह गरेका छन् । वरिष्ठ रिपब्लिकन सिनेटर चक ग्रास्लीले पुटिनलाई ‘खेल समाप्त’ भएको जानकारी गराउन कडा उपायहरू अपनाउन आह्वान गरे । अन्य दुई सिनेटर रिपब्लिकन लिन्डसे ग्राहम र डेमोक्रेट रिचर्ड ब्लुमेन्थलले पनि रूसी तेल, ग्यास र कच्चा माल खरिद गर्ने देशहरूमा भारी ‘द्वितीयक’ प्रतिबन्ध लगाउन आह्वान गरेका छन् । ट्रम्पका युक्रेन दूत किथ केलोगले फक्स न्युजलाई भने, “रुस र युक्रेनबीचको अर्को शान्ति वार्ता, यदि हुन्छ भने, सम्भवतः जेनेभामा हुनेछ किनभने मस्कोले भ्याटिकनलाई स्थानका रूपमा अस्वीकार गरेको छ ।” त्यसपछिको लक्ष्य ट्रम्प, पुटिन र जेलेन्स्कीलाई सँगै ल्याएर ‘यो कुरालाई समाधान गर्ने’ हुने उनले बताए ।

स्विस सरकारले वार्ताको आयोजना गर्ने पुष्टि गरेको छैन । “स्विट्जरल्यान्ड आफ्नो राम्रो कार्यालयहरू प्रस्ताव गर्न तयार छ”, विदेश मन्त्रालयले भन्यो, “यो सबै पक्षहरूसँग सम्पर्कमा छ ।” रुस र युक्रेनले मे महिनाको सुरुमा इस्तानबुलमा तीन वर्षभन्दा बढी समयपछि पहिलो पटक प्रत्यक्ष वार्ता गरेका थिए ।