दक्षिण पूर्वी एसियामा विश्व शक्ति राष्ट्रहरूको भेला, ‘नयाँ शीतयुद्ध’ टार्न चीनको आग्रह

जकार्ता । इन्डोनेसियामा एसियाली र अमेरिकी उच्च अधिकारीहरू वार्ताका लागि भेला भएका बेला चीनका प्रधानमन्त्रीले बुधबार प्रमुख शक्तिहरूले आफ्ना मतभेदहरूलाई नियन्त्रणमा राख्नुपर्ने र ‘नयाँ शीतयुद्ध’ टार्नुपर्ने बताएका छन् ।

दक्षिण चीन सागर र अन्य विषयमा यस क्षेत्रका अन्य शक्तिराष्ट्रहरूसँग विवादको सामना गरिरहेको बेला बेइजिङले अमेरिका समर्थित समूहहरू आफ्नो घरदैलोमा गठन भएकोमा चिन्ता व्यक्त गरेको छ ।

जापान र दक्षिण कोरियासँग जकार्तामा भएको आसियान प्लस थ्री बैठकको प्रारम्भमा ली खछ्याङले भने, “गलत धारणा, फरक स्वार्थ वा बाह्य हस्तक्षेपका कारण देशहरूबीच असहमति र विवाद उत्पन्न हुन सक्छ ।”

उनले भने, “मतभेदलाई नियन्त्रणमा राख्न, अब पक्ष चयनको विरोध गर्नु, गुटको टकरावको विरोध गर्नु र नयाँ शीतयुद्धको विरोध गर्नु आवश्यक छ ।”

दक्षिणपूर्वी एशियाली राष्ट्रहरूको १० सदस्यीय सङ्गठन (आसियान) ले बुधबार चीन, जापान, दक्षिण कोरिया, संयुक्त राज्य अमेरिका र क्यानडासँग छुट्टाछुट्टै शिखर सम्मेलन गर्दैछ, जसले ठूला शक्तिहरूलाई समूह र उनीहरूका प्रतिद्वन्द्वीहरूलाई लबिङ गर्न एक अखाडा प्रदान गर्छ ।

भेलामा अमेरिकाको प्रतिनिधित्व अमेरिकी राष्ट्रपति जो बाइडेनको स्थानमा उपराष्ट्रपति कमला ह्यारिसले गर्नुभएको छ भने राष्ट्रपति सी चिनफिङको स्थानमा ली सहभागी भएका छन् ।

चिनियाँ रक्षामन्त्री ली शाङफुले गत जुनमा सिङ्गापुरमा भएको साङ्ग्रिला वार्तामा ‘साना गुट’को साटो ‘समावेशी सहयोग’ को आह्वान गर्दै एसिया–प्रशान्त क्षेत्रमा नेटोजस्तो गठबन्धन स्थापना नगर्न चेतावनी दिएका थिए । यही लाइनमा चिनियाँ प्रधानमन्त्रीको यो टिप्पणी आएको हो ।

वासिङ्टन अस्ट्रेलिया र बेलायतसँग एयूकेयूएस को रक्षा साझेदारी र क्वाड, एक रणनीतिक गठबन्धन हो जसमा अष्ट्रेलिया, भारत र जापान समावेश छन् । रूसी विदेशमन्त्री सेर्गेइ लाभरोभले बिहीबार १८ सदस्यीय पूर्वी एसिया शिखर सम्मेलन र नयाँ दिल्लीमा हुने जी–२० शिखर सम्मेलनअघि बुधबारका बैठकहरू भएका हुन् ।

ह्यारिसले आसियानका नेताहरूलाई भेटेर ‘अन्तर्राष्ट्रिय नियम र मान्यताहरूप्रतिको साझा प्रतिबद्धता र मुद्दाहरू’ का लागि उनीहरूको प्रशंसा गरेका छन् ।

वासिङ्टनको बढ्दो क्षेत्रीय संलग्नताको सङ्केतस्वरूप उनले वासिङ्टनमा पहिलो अमेरिका–आसियान केन्द्र को निर्माण गर्ने घोषणा गरे। जापानका प्रधानमन्त्री फुमियो किशिदा र दक्षिण कोरियाका राष्ट्रपति युन सुक येओल दुवै दिनको बैठकमा सहभागी हुनेछन् । सिन्ह्वा