‘हाम्रा पोलिसीहरु ठिक प्रमाणित भैरहेका छन्, मौद्रिक नीतिले व्यक्ति बिशेषलाई हेर्दैन’

आगामी आर्थिक् वर्षको मौद्रिक नीतिको तयारीका लागि सरोकारवाला निकायहरुसँग छलफलमा छौं । अहिले हाम्रो अर्थतन्त्रमा सेभिङमा कमजोर हुँदै जाने, खर्चहरु बढ्दै जाने अवस्था छ । व्यक्तिगत र समाजको खर्च गर्ने आनीबानीको सवालमा पनि सकारात्मक बदलाव आएको छैन् । त्यसले आयातमूखि अर्थतन्त्र बनाएको छ ।

त्यसको असर स्वरुप हामीलाई बाह्य क्षेत्रमा निकै ठूलो दबाव बढिरहेको छ । आयात निरन्तर बढेको अवस्था छ, निर्यातले नधानेको अवस्था छ । रेमिटेन्स बढेको भए पनि आयातले नधानेको अवस्था छ । यो वर्ष देशबाट करिब करिब ३ खर्ब रुपैयाँ ‘आउट फ्लो’ भएको छ । पैसा बाहिर पठाउँदा बैंकहरुले राष्ट्र बैंकसँग डलर किन्नुपर्ने हुन्छ । त्यसका लागि ठूलो रकम राष्ट्र बैंकमा आउने भैरहेको छ, जसले बैंकिङ प्रणालीमा तरलताको समस्या भयो । राष्ट्र बैंकले त्यस्तो सबै पैसा यहिँ राख्ने कुरा हुन्न, बाहिर लगानी पनि गरिरहेको हुन्छ ।

बैंक तथा वित्तिय संस्थाहरु अलिकति ‘टाइट’ हुँदै गएपछि मार्केटको सिद्धान्त अर्थात माग र आपूर्तिको सिद्धान्त अनुसार नै अघि बढ्ने हो । बेसरेट पनि अझै प्रि कोभिडको लेभलमा पुगेको छैन्, कर्जाको एभरेज रेट पनि प्रि कोभिडको अवस्थामा पुगेको छैन् । तर संकेतहरु भने बेस रेट र कर्जाको रेट अझै यो भन्दा पनि माथि जाने खालको देखिईदैछ । त्यसकारण अब सबैले केहि सहनुपर्ने समय आएको छ ।

बजारले देखाईरहेको छ की अब हामी सबैले मिलेर अर्थतन्त्रलाई ट्रयाकमा राख्नुपर्नेछ । सर्प पनि मरोस, लठ्ठी पनि नभाँचियोस भन्ने लाइनबाट हामी अघि जानुपर्नेछ ।

हामी मौद्रिक नीतिको तयारीमा छौं । नीति ल्याएपछि त्यसको कार्यान्वयन मुख्य कुरा हो । हामीले गत वर्ष ल्याएको मौद्रिक नीतिको पोलिसी ठिक थियो भन्ने अहिले प्रमाणित भैरहेको छ । यहाँ मानिसहरु रिसोर्सलाई नहेरी माग गरिरहेका छन् । केहि व्यक्तिलाई हेरेर कारवाही नगरि उल्टै नीति बदल्ने काम भयो भन्ने पनि छ । हामी कति माइक्रो लेभलसम्म जाने भन्नेबारे पनि हेरिरहेका छौं ।

राष्ट्र बैंकले ल्याउने हरेक पोलिसीलाई ब्रोड लेभलमा हेरेर अघि सारेका हुन्छ । व्यक्ति व्यक्तिको पछि लागेर सम्भव पनि हुन्न । भोली मार्केटलाई पनि एक किसिममा सहजता मिलोस् र समग्र अर्थतन्त्रलाई पनि सहित ट्रयाकमा राख्न सकियोस् । पुरै प्रणालीलाई स्थायीत्व दिन सकियोस, त्यस्तो मौद्रिक नीतिका लागि राष्ट्र बैंकले तयारी गरिरहेको छ । (नेपाल राष्ट्र बैंकले आयोजना गरेको मौद्रिक नीति सम्बन्धी छलफलका क्रममा गभर्नर अधिकारीले व्यक्त गरेको विचारको सम्पादित अंश)