नयाँ खेलाडी उत्पादन गर्ने उद्देश्यले ताराखेल संरक्षण गर्दै तमानखोला गाउँपालिका

बागलुङ । बागलुङ जिल्लाको तमानखोला गाउँपालिकाले ताराखेल (धनुषबाण) संरक्षणको गर्न काम सुरु गरेको छ । आदिवासी जनजाति समुदायमा लोकप्रिय ताराखेल लोप हुने अवस्थामा पुगेपछि तीन वर्षदेखि प्रवद्र्धनात्मक कार्यक्रम गर्दै आएको हो ।

गाउँपालिकाले ताराखेलको संरक्षण गर्दै नयाँ पुस्ताका खेलाडी उत्पादनमा जोड दिएको छ । परम्परागत र आधुनिक दुई विधामा तारा खेल प्रतियोगिता हुन थालेका छन् । खासगरी मगर, छन्त्याल, थकालीलगायत आदिवासी जनजाति समुदायमा यो खेल प्रचलित छ । जनजातिको बाहुल्यता रहेको तमानखोलामा नयाँ खेलाडी उत्पादन गर्ने उद्देश्यले प्रतियोगिता आयोजना गरेको गाउँपालिकाका अध्यक्ष जोकलाल बुढाले जानकारी दिए ।

गाउँपालिका अध्यक्ष बुढाले भने,“खासगरी बागलुङको पश्चिम क्षेत्रमा आदिवासी जनजाति समुदायको बाक्लो बस्ती छ, उनीहरुको परम्परागत खेललाई संरक्षण गर्दै गाउँपालिकाले विगतमा झैँ यस पटक समेत तमानखोला ताराखेल च्याम्पियन आयोजना गरिसकेको छ । परम्परागत र अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्ड गरी दुई विधामा प्रतियोगिता गराएका छौँ ।” चालु आर्थिक वर्षमा गाउँपालिकाले ताराखेल प्रतियोगिताका लागि २ लाख बजेट विनियोजन गरेको थियो ।

प्रतियोगिता सोमबार मात्रै सम्पन्न भएको छ । प्रतियोगितामा ५९ जना ताराखेलका खेलाडी सहभागी थिए । ताराखेलको परम्परागत विधामा १७ र आधुनिक विधामा ४२ जना सहभागी थिए । आधुनिक विधामा दिलीप छन्त्याल र परम्परागतमा टाइगर बुढाथोकी विजेता भएकका थिइ । दुबै विधाका विजेताले नगद १५ हजार ट्रफी, मेडल र प्रमाणपत्र प्राप्त गरेका छन् । दोस्रो स्थान प्राप्त गर्नेले नगद १० हजार मेडल र प्रमाणपत्र तथा तृतीय हुनेले नगद पाँच हजार, मेडल र प्रमाणपत्र प्राप्त गरे । पाँच खेलाडीलाई नगद दुई हजार प्रदान गरिएको छ ।

“धनुषबाण खेल व्यक्तिगत रुपमा खेलिरहेका हुन्छौँ त्यही खेललाई गाउँपालिकाले प्रवद्र्धन गर्दा हामीलाइ हौसला बढेको छ,” यस वर्षका विजेता खेलाडी दिलीप बुढाथोकीले भने । यही खेल अन्तर्राष्ट्रियस्तरमा आर्चरीका नाममा प्रतिस्पर्धा हुने गरेको छ । त्यसैले गाउँगाउँमा खेलाडी उत्पादन गर्न प्रतियोगिताले सहयोग पुग्ने अर्का खेलाडी टाइगर बुढाथोकीले बताए । “तमानखोलामा धनुषबाण प्रतियोगिताको प्रदेश र राष्ट्रियस्तरका खेलाडी हुनुहुन्छ । यहाँका नवप्रतिभालाई प्रोत्साहित गरेर अन्तर्राष्ट्रियस्तरको प्रतियोगितामा खेल्ने खेलाडी उत्पादन गर्न सकियोस्” उनले बताए ।

धनुषबाण अर्थात् ताराखेल सिकारी युगपछि कृषि युगमा प्रवेश गरेसँगै सुरुआत भएको मानिन्छ । परापूर्वकालमा जङ्गलको छेउछाउमा बसोबास गर्ने आदिवासीले सिकार खेल्न धनुषबाण प्रयोग गर्थे । त्यही धनुषबाण पछि ताराखेलका रुपमा विकास भएको स्थानीय खिमबहादुर पुन बताए । ताराखेलका लागि धुनषबाण, तीर र निशाना आवश्यक पर्छ । पछिल्लो समय धुनषबाण र तीर बनाउने व्यक्ति पाइन छोडेको छ । नेपाली मौलिक खेलका सामग्री अहिले विदेशबाट आयात गर्नुपर्ने अवस्था रहेको खेलाडीहरु बताउँछन् ।