चन्दन जजवाडे.
अडानी ग्रुपले बिहारमा आफ्नो व्यवसाय विस्तारका लागि ८७ अर्ब भारु लगानी गर्दैछ । बिहारमा यतिबेला ‘इण्डिया’ गठबन्धनका सहयोगी दलहरु सत्तामा छन् । विपक्षी दलहरुले कैयौं पटक अडानी र केन्द्र सरकारको सम्बन्धबारे आरोप लगाईरहेका छन् ।
बिहारमा निजी लगानी प्रवद्र्धनका लागि राजधानी पट्नामा दुई दिने ‘बिहार कनेक्ट २०२३’ आयोजना गरिएको थियो । यस इभेन्टमा देश तथा विदेशका कैयौं कम्पनी सहभागी भए र ३०० कम्पनीले राज्य सरकारसँग मिलेर ५० हजार करोड भारु लगानी गर्ने सम्झौता गरेका छन् ।
जबकी अडानी ग्रुपसँग लगानी सम्झौता गरेपछि मुख्यमन्त्री नितिश कुमारले कुनै प्रतिक्रिया दिएनन् । यो बिषयमा न नीतिशले मञ्चबाट केहि भने न त पत्रकारहरुसँग नै कुनै प्रतिक्रिया दिए ।
‘इन्भेष्ट बिहार’को थिम बनाएर राज्य सरकारले कैयौं दावीहरु गरेको छ । सरकारका अनुसार ‘ल्याण्ड अफ हिस्ट्री–इतिहासको भूमि’ रहेको बिहारलाई ‘ल्याण्ड अफ इण्डष्ट्री–उद्योगको भूमि’ बनाउने योजना छ । अर्थात सरकार विहारमा औद्योगीक विकासमा जोड दिएको बताईरहेको छ ।
कति ठूलो सफलता
बिहिबार अडानी इन्टरप्राइजेजका निर्देशक प्रणव अडानीले बिहारमा यस अघि नै ८ अर्ब ५० करोड रुपैयाँ लगानी गरिसकेको छ । यो लगानीबाट प्रत्यक्ष तथा अप्रत्यक्ष रुपले तीन हजारले रोजगारी दिईसकेका छन् ।
प्रणव अडानीका अनुसार अडानी ग्रुपले बिहारमा आफ्नो लगानी १० गुणाले वृद्धि गरिरहेको छ । र त्यसबाट १० हजारले रोजगारी पाउनेछन् । र त्यसको प्रक्रिया पनि अघि बढिसकेको उनले बताए ।
अडानी समुहले कृषि, अडानी विल्मर, सिमेन्ट उत्पादन, स्मार्ट मिटर लगानी योजना अघि बढाएको छ ।
अडानी समुहले बिहारमा २५ अर्ब भारु लगानी गरेर अर्काे बर्ष १० मेट्रिक टन सिमेन्ट उत्पादनको लक्ष्य राखेको छ । अडानीको सिमेन्ट उद्योग वारसलीगञ्ज र महाबलमा छ, जहाँबाट ३ हजार रोजगारी दिने दावी छ ।
अडानी ग्रुपका अलग अलग प्रोजेक्टबाट पट्ना, नवादा, समस्तीपुर, दरभंगा, सारण, बैशाली र सिवान समेत कैयौं जिल्लाहरुमा रोजगारी सृजना भएको दावी छ ।
बिहारका उद्योग मन्त्री समिर कुमार महासेठले बीबीसीलाई भनेका छन् की कनेक्ट बिहार मार्फत अलग अलग ८०० भन्दा बडी कम्पनीले लगानीका लागि इच्छा देखाएका छन् । उनले कुनै पनि कम्पनीले नोक्सानीको कारोबार नगर्ने र बिहारको सरकार र नागरिक प्रति लगानीकर्ताहरुमा विश्वास छ, त्यसैले उनीहरु यहाँ आएका छन् ।
इन्भेष्ट बिहारका माध्यमबाट जुन कम्पनीहरु राज्यमा लगानीका लागि सम्झौता गरे, तिनमा भारत पेट्रोलियम कर्पाेरेशन, पटेल एग्री इण्डष्ट्री, होल्टेक इन्टरनेशनल र इण्डो युरोपियन हर्ट हस्पिटालिटी एण्ड रिसर्च रहेका छन् ।
नाहर ग्रुप अफ इण्डष्ट्रीका सीएमडी ओसवालका अनुसार उनको कम्पनीमा २५ हजार नागरिकले रोजगारी पाईरहेका छन् । जसमा ४० प्रतिशत नागरिक बिहारकै छन् । कम्पनीले राज्यमा ३०० करोड लागतको लजिस्टिक पार्क बनाउने सम्झौता गरेको छ ।
१३ करोड आवादीको बिहारको सबै भन्दा ठूलो सम्पति भनेकै त्यहाँको जनसंख्या हो । तथ्यांकका अनुसार त्यहाँको ५३ प्रतिशत नागरिक ३५ बर्ष भन्दा कम उमेरका छन् । सरकारको दावी छ की बिहारमा उद्योगका लागि कच्चा पदार्थ, लगानी मैत्री कानुन, कामदार र सरकारी सहयोग सबै उपलब्ध छन् ।
छिमेकी राज्य, छिमेकी देशहरु नेपाल, बंगलादेश र भुटानहरुलाई समेत मिलाउने हो भने ४० करोडको बजार उपलब्ध छ ।
उदाहरणका लागि बिहारमा ९९ प्रतिशत औषधी अन्य राज्यबाट ल्याउने गरिन्छ । यहाँ बर्षेनी २५०० करोड भारुको औषधी खपत हुन्छ । अर्थात बिहारमा औषधी उद्योगको ठूलो सम्भावना छ ।
बिहारको भागलपुर र त्यस आसपासका क्षेत्रहरु देशमै फेब्रिक उत्पादनका लागि प्रख्यात मानिन्छन् । जुटको उत्पादनमा पनि बिहार निकै अघि छ ।
बिहारमा ३००० करोडको जमिन बैंक उपलब्ध छ र यहाँ ७५ औद्योगीक क्षेत्र छन् । भातर सरकारका अनुसार सन २०२१–२२ को रिपोर्ट अनुसार स्थिर मूल्यमा बिहारको प्रति व्यक्ति आय ३० हजार ७ सय ७९ भारु छ । जबकी छिमेकी राज्य झारखण्डमै त्यस्तो प्रतिव्यक्तिको ५५ हजार १ सय २६ रुपैयाँ, उत्तर प्रदेशको ४२ हजार ५ सय २५ रुपैयाँ र मध्य प्रदेशको ६१ ह्जार ५ सय ३४ रुपैयाँ छ । अर्थात प्रतिव्यक्ति आयका हिसाबले बिहारमा भारतको औषत भन्दा एक तिहाईले कमजोर अवस्थामा छ ।
बिहारका मुख्यमन्त्री नीतिश कुमारले रक्सी निशेष गरेपछि राज्यमा नागरिकको पैसा बचत भएको दावी गर्दै आएका छन् । बालबच्चाका लागि अध्ययन शुल्कको जोहो भएको र नागरिकको खर्च गर्ने क्षमता पनि बढेको बताउँछन् । बिहारमा सन २०१६ देखि रक्सीमाथि पूर्ण प्रतिबन्ध छ ।बीबीसी हिन्दीबाट
प्रतिक्रिया दिनुहोस्