काठमाडौं । सोयाबिन सनफ्लावर र पाम तेलमा भारतले भन्सार बढाइदिदाँ नेपाली व्यापारीहरु मालामाल भएका छन् । प्रतिलिटरमै राम्रो मुनाफा बस्ने भएपछि नेपाली व्यापारीहरु मालामाल भएका हुन् ।
चालु वर्षको ७ महिनामा ३९ अर्ब ३६ करोड ८८ लाख रुपैयाँ सोयाबिन, सनफ्लावर र भटमासको तेल भारत निर्यात भएको छ । भन्सार विभागको तथ्यांक अनुसार चालु वर्षको ७ महिनामा सोयाबिन तेल ३२ अर्ब ४१ करोड ५७ लाख रुपैयाँ बराबरको निर्यात भएको छ । यो १५ करोड ८१ लाख ३८ हजार ४११ किलो बराबरको परिमाण हो ।
यस्तै, सनफ्लावर तेल २ करोड ७५ लाख ८९ हजार ३३५ लिटर अर्थात ६ अर्ब ५७ करोड ६७ लाख रुपैयाँको निर्यात भएको छ । यो अवधिमा पाम तेल निर्यात भने घटेको छ । भन्सार विभागले पाम तेल क्रुड नभएर तयारी तेल नै भएको स्पष्ट गरेपछि निर्यात घटेको हो । पाम तेल ३७ करोड ६३ लाख ५६ हजार रुपैयाँको मात्रै निर्यात भएको छ ।
भारतले २०८१ भदौ २९ गते भटमास, पाम, सोयाबिन तेलको भन्सार महशुल ५ प्रतिशतबाट २० प्रतिशत पुर्याएपछि नेपालबाट निर्यात हुने तेलको मात्रा बढेको हो । कच्चा पदार्थ अन्तर्गत पाम, भटमास र सोयाबिन तेल आयात गर्दा नेपालामा १० प्रतिशत भन्सार तिर्दा पुग्छ । भन्सार अन्तरमै शतप्रतिशत मार्जिन हुने भएपछि तेस्रो देशबाट तेल आयात गरी भारत पठाउन सुरु गरेको हो ।
किन बन्द भयो पाम तेल आयात बन्द ?
क्रुड पामोलिन भन्सार उपशिर्षक १५१११०.०० बाट आयात हुँदै आएको छ । यो शिर्षकबाट आयात हुदाँ १० प्रतिशत भन्सार महसुल तिर्नु पर्छ । तयारी पाम तेल १५१११०.०० बाट जाँचपास हुँदै आएको छ । यो शिर्षकबाट आयात हुदाँ १५ प्रतिशत भन्सार महसुल तिर्नुपर्छ ।
तर पामोलिनमा व्यवसायी र भन्सारबिच पाम तेल क्रुड र तयारी विवाद बढ्दै गएपछि विषय अदालतसम्म पुगेको छ । सबैभन्दा पहिले विराटनगर भन्सार कार्यालयले जनकपुर रिफाइनरीजले ल्याएको पामोलिन शंकास्पद भएको भन्दै परिक्षणका लागि भन्सार विभाग पठायो । भन्सार विभागको प्रयोगशालाले जनकपुर रिफाइनरीजले ल्याएको पामोलिन तयारी भएको रिपोर्ट दियो ।
सो रिपोर्टको आधारमा विराटनगर भन्सार कार्यालयले जनकरपुर रिफाइनरीजले क्रुड भनेको पामोलिनलाई तयारी अर्थात भन्सार उपशिर्षक १५११९०.२० मा वर्गिकरण गर्यो । सो वर्गिकरणमा असहमति जनाउँदै कम्पनी उच्च अदालत पाटनमा पुग्यो । उच्च अदालतले धरौटीमा छाड्न भनेपनि तेल व्यापारीको चरम लापारबाहिका कारण भन्सार विभाग अदालतको आदेश विरुद्ध भ्याकेटमा गएको छ ।
विराटनगर भन्सारबाट फैलिएको यो विषय अहिले मेची भन्सार कार्यालय, वीरगंज भन्सार कार्यालय, भैरहवा भन्सार कार्यालय लगायतमा पुगिसकेको छ ।
विराटनगरले जस्तै अन्य भन्सार कार्यालयले पनि पामोलिन परिक्षण गर्न विभाग पठाएका छन् । विभाग पठाएको पामोलिन धमाधम तयारी भएको रिपोर्ट आइरहेको छ । क्रुड भनेर ल्याएको पामोलिन तयारी भएको खुलेपछि व्यवसायीहरु मुद्दामा गैरहेका छन् ।
पामोलिन आयातमा क्रुड/तयारी विवाद, निर्यात नै बन्द हुने जोखिम
जनकपुर रिफाइनरिजको पामोलिन ऐन विपरित बैंक ग्यारेन्टीमै किन छाडिदिए तत्कालिन भन्सार प्रमुख रेग्मीले
प्रतिक्रिया दिनुहोस्