खर्च कटौती नभए अमेरिका ‘टाट पल्टिने’ मस्कको दाबी, ‘४ जनाको ठाउँमा १ जनाले काम गर्ने योजना अघि सारे’

काठमाडौं । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले सङ्घीय लागत कटौती प्रयासको नेतृत्व गर्न नियुक्त गरेका अर्बपति प्रविधिविद् एलन मस्कले बजेट कटौती बिना अमेरिका ‘दिवालिया’ बन्ने बताएका छन् । मस्कले ‘डिपार्टमेन्ट अफ गभर्नमेन्ट एफिसियन्सी (डीओजीई)’ अन्तर्गतको प्रयासको नेतृत्व गरेका छन् ।

उनले आफ्नो अध्ययनबारे ट्रम्पलाई जानकारी गराउँदै भने, “बजेट कटौती बिना अमेरिका ‘दिवालिया’ बन्नेछ।” राष्ट्रपति ट्रम्पले हालैका हप्ताहरूमा सङ्घीय खर्च घटाउने उद्देश्यले कार्यकारी आदेशमा हस्ताक्षर गरेका थिए। विशेष गरी, मस्कले गत आर्थिक वर्षमा १.८ ट्रिलियन डलरभन्दा माथि पुगेको देशको घाटा बजेटलाई औँल्याउँदै सार्वजनिक ऋणमा उच्च ब्याज भुक्तानीको लक्ष्य अघि सारेका छन् ।

“सङ्घीय खर्च घटाउन वासिङ्टनका लागि यो ऐच्छिक होइन आवश्यक कार्य हो,” उनले राष्ट्रपति ट्रम्पसँगको भेटपछि पत्रकारसँग भने। यद्यपि, सङ्घीय न्यायाधीशहरूले ह्वाइट हाउसको लागत कटौती उपायहरूको वैधतामाथि प्रश्न उठाइरहेका बेला ट्रम्प प्रशासनले अमेरिकी अदालतहरूसँग टकरावको बाटोमा आफूलाई प्रस्तुत गरिरहेका बेला उनको यो टिप्पणी आएको हो। ट्रम्पको योजनाअनुसार केही सङ्घीय एजेन्सीहरूलाई प्रभावकारी रूपमा बन्द गरेको छ र कर्मचारीहरूलाई घर पठाएर देशभरि कानुनी लडाईं सुरु गरेको छ।

धेरै मुद्दाहरूले विपक्षीहरूले अवैध शक्ति कब्जाको रूपमा चित्रण गरेको कुरा रोक्न खोज्छन्। यसैबीच, मस्कको टोली सङ्घीय एजेन्सीहरू मार्फत अघि बढेको छ । सहायता कार्यक्रमहरू फ्रिज गर्दै छ र कार्यबल कटौतीलाई धक्का दिएको छ। डीओजीईको दायरालाई रेखाङ्कन गर्ने एक कार्यकारी आदेशमा सङ्घीय कार्यबल घटाउने योजनाको विवरण समावेश गरिएको छ ।

योजनाले एजेन्सीहरूलाई प्रस्थान गर्ने प्रत्येक चारको सट्टा केवल एक कर्मचारी नियुक्त गर्न निर्देशन गरेको छ । आदेशमा प्रत्येक एजेन्सीका प्रमुखले कुन रिक्त पदहरू भर्ने निर्णय गर्दा डीओजीईसँग अनिवार्य परामर्श गर्नु आवश्यक हुनेछ। आलोचनाको जवाफ दिन सोधिएको प्रश्नमा मस्कले भनेका छन्, “अमेरिकीहरूले रिपब्लिकन नेता ट्रम्पले निर्वाचन अभियानका क्रममा उठाएका मुद्दा अर्थात् ‘प्रमुख सरकारी सुधार’ को पक्षमा ट्रम्पलाई मतदान गरेका थिए । सरकारले यसैलाई पछ्याउनेछ ।” स्पेसएक्स र टेस्लाका प्रमुखसमेत रहेका मस्कले सम्भावित स्वार्थको द्वन्द्वबारे सोधिएको प्रश्नमा आफू सकेसम्म पारदर्शी हुन चाहेको बताएका छन् ।

अमेरिकामा मस्कको कम्पनीहरूले अमेरिकी सरकारबाट व्यापक लाभ लिइरहेको भनी खासगरी विपक्षी डेमोक्रेट्सहरूबाट मस्कको आलोचना हुन थालेको छ । डीओजीई सुधार टोलीले अमेरिकी ट्रेजरीमार्फत संवेदनशील तथ्याङ्क र रेकर्डहरूमा पहुँच प्राप्त गरेको भनी विरोधहरू बुलन्द पारिएका छन् ।