रुपन्देहीका पालिकाको बजेटः कृषि, स्वास्थ्य, शिक्षा, पूर्वाधार र पर्यटनमा प्राथमिकता

लुम्बिनी । आर्थिक वर्ष २०८०/८१ का लागि रुपन्देहीका प्राय सबै पालिकाले आइतबार बजेट सार्वजनिक गरेका छन् । बजेट सार्वजनिक गरेका पालिकामध्ये अधिकांशले कृषि, स्वास्थ्य, शिक्षा, पूर्वाधार र पर्यटनलाई प्रमुख प्राथमिकतामा राखेर बजेट निर्माण गरेका छन् । भौगोलिक रूपले जिल्लामा सबैभन्दा ठूलो तिलोत्तमा नगरपालिकाले आइतबार आगामी आवको लागि २ अर्ब ७३ करोड ८४ लाख ३९ हजार पाँच सय २९ रूपैयाँ बजेट सार्वजनिक गरेको छ ।

उपप्रमुख जागेश्वर चौधरीले नगरसभाको तेस्रो अधिवेशनको दोस्रो बैठकमा प्रस्तुत गरेको बजेटमा चालु खर्च एक अर्ब छ करोड २४ लाख ५० हजार रूपैयाँ अर्थात् ३८.७९ प्रतिशत र पुँजीगत खर्च एक अर्ब ६७ करोड ५९ लाख ८९ हजार रूपैयाँ अर्थात् ६१.२१ प्रतिशत अनुमान गरिएको छ ।

बजेटमा आन्तरिक राजस्वतर्फ ४५ करोड २४ लाख ५० हजार रूपैयाँ आम्दानी हुने लक्ष्य राखिएको छ। यस्तै अन्तर सरकारी वित्तीय हस्तान्तरणबाट एक अर्ब ७७ करोड ९१ लाख ४४ हजार पाँच सय २९ रूपैयाँ प्राप्त हुने लक्ष्य लिइएको बजेट सार्वजिनक गर्दै उपप्रमुख चौधरीले जानकारी दिए।

बजेटले शिक्षा, स्वास्थ्य, कृषि, पूर्वाधारलाई जोड दिइएको उपप्रमुख चौधरीले बताए। बजेटमा स्वास्थ्यमा १४ करोड ३८ लाख ७७ हजार रूपैयाँ, शिक्षामा ४८ करोड १२ लाख रूपैयाँ, कृषि, पशुपालन र सिँचाइमा तीन करोड २३ लाख ५१ हजार रूपैयाँ, भवन, सहरी विकास र पूर्वाधारमा  दुई अर्ब १५ करोड ९५ लाख रूपैयाँ विनियोजन प्रस्ताव गरिएको छ ।

यस्तै युवा, खेलकुद तथा मनोरञ्जनतर्फ ७३ लाख रूपैयाँ, लैङ्गिक समानता तथा सामाजिक समवेशीकरणतर्फ तीन करोड ६५ लाख ५९ हजार रूपैयाँ बजेट प्रस्ताव गरिएको छ । यस्तै सिद्धार्थनगर नगरपालिकाले आइतबार एक अर्ब १३ करोड ४१ लाख ४२ हजार रूपैयाँ बराबरको बजेट सार्वजनिक गरेको छ ।

उपप्रमुख उमा अधिकारीले पालिकाको १३औं नगरसभामा सार्वजनिक गरेको बजेट चालु आवभन्दा २१ करोड रूपैयाँले कम रहेको छ । चालु आवमा १ अर्ब ३४ करोड आम्दानी हुने लक्ष्य राखिए पनि ९४ करोड मात्र आम्दानी भएकाले बजेटको आकार घटाउनुपरेको उपप्रमुख अधिकारीले बताए।

बजेटमा सङ्घीय सरकारबाट समानीकरण अनुदानमा १७ करोड ८९ लाख रूपैयाँ, सशर्त अनुदानमा २८ करोड ५४ लाख, समपुरक अन्दान ८० लाख रूपैयाँ, विशेष अनुदान ९० लाख रूपैयाँ र राजस्व बाँडफाँटमा १० करोड ४३ लाख ४६ हजार रूपैयाँ आम्दानी हुने नगरपालिकाको प्रक्षेपण रहेको छ । यस्तै प्रदेश सरकारबाट वित्तीय समानीकरण अनुदान एक करोड ३७ लाख ३३ हजार रूपैयाँ, सशर्त अनुदान ८६ लाख ५० हजार रूपैयाँ, राजस्व बाँडफाँटबाट ८६ लाख ८० हजार ४ सय १३ रूपैयाँ, समपुरक अनुदान एक करोड ५० लाख रूपैयाँ रहने नगरपालिकाले जनाएको छ ।

नेपाल सरकार र एसियाली विकास बैंकको संयुक्त लगानीमा सञ्चालन हुने परियोजनाको लागि दातृ निकायबाट प्राप्त हुने १३ करोड ४० लाख रूपैयाँ, मालपोत कार्यालयबाट प्राप्त हुने राजस्व बाँडफाँटको रकम पाँच करोड रूपैयाँ, आन्तरिक आयबाट १९ करोड ९५ लाख रूपैयाँ र अनुमानित बैंक मौज्दात ११ करोड ८९ लाख ३२ हजार पाँच सय ८७ रूपैयाँ गरी एक अर्ब १३ करोड ४१ लाख ४२ हजार रूपैयाँ हुने अनुमान गरिएको छ ।

रुपन्देहीको सैनामैना नगरपालिकाले आगामी आव २०८०/०८१ का एक अर्ब १० करोड ५२ लाख ६८ हजार सात सय ७४ रूपैयाँ बजेट सार्वजनिक गरेको छ । नगरपालिकाको १३ औं नगरसभामा उपप्रमुख विना राना मगरले आगामी आवका लागि बजेट प्रस्तुत गर्दै कृषि क्षेत्रको प्रवर्द्धन, सामाजिक विकास, पर्यटन प्रवर्द्धन र शिक्षा क्षेत्रको विकासमा प्राथमिकता दिएको बताउनुभयो ।

बजेटमा स्वास्थ्य क्षेत्रमा सङ्घीय सरकारबाट शसर्तरुपमा स्वास्थ्यतर्फ विनियोजन गरेको जम्मा दुई करोड ५६ लाख ८८ हजार रूपैयाँ र प्रदेश सरकारबाट स्वास्थ्यतर्फ विनियोजन गरेको जम्मा २० लाख रूपैयाँमा नगरपालिकाबाट तीन करोड छ लाख ३९ हजार रूपैयाँ थप गरी जम्मा छ करोड ८३ लाख २७ हजार रूपैयाँ विनियोजन गरिएको छ ।

बुद्ध जन्मस्थल लुम्बिनी रहेको रुपन्देहीको लुम्बिनी सांस्कृतिक नगरपालिकाले पनि आइतबार एकै पटक नीति तथा कार्यक्रम र बजेट प्रस्तुत गरेको छ । नगरपालिकाको ११ औं नगरसभाले आगामी वर्ष २०८०/०८१ का लागि ८२ करोड ९९ लाख ५० हजार रूपैयाँ बजेट विनियोजन गरेको हो ।

बजेटमा समानीकरण अनुदानतर्फ १७ करोड ३१ लाख रूपैयाँ, सशर्त अनुदानतर्फ  ३४ करोड ३२ लाख रूपैयाँ, राजस्व बाँडफाँटतर्फ १४ करोड ४१ लाख ९७ हजार रूपैयाँ, समपुरक अनुदानतर्फ एक करोड ३० लाख रूपैयाँको अनुमान गरिएको छ ।

यस्तै प्रदेश सरकार समानीकरण अनुदानतर्फ एक करोड ३१ लाख ६७ हजार रूपैयाँ, सशर्त अनुदान एक करोड ११ लाख ५० हजार रूपैयाँ, राजस्व बाँडफाँटतर्फ ७८ लाख ३४ हजार रूपैयाँ अनुमान गरिएको छ भने आन्तरिक स्रोत तीन करोड ४६ लाख ३७ हजार रूपैयाँ, प्रदेश सरकारबाट समपुरक अनुदान एक करोड ५० लाख रूपैयाँ रहेको छ ।

साथै, गत वर्षको बैंक मौज्दात रु तीन करोड, सडक बोर्डतर्फ ४० लाख गरी आगामी वर्ष २०८०/८१ का लागि  ८२ करोड ९९ लाख ५० हजार रूपैयाँ बजेट विनियोजन गरिएको नगरपालिकाले जनाएको छ । आव २०७९/०८० को असार १० गतेसम्म आइपुग्दा कूल बजेटको ४५.१३ प्रतिशत पुँजीगत खर्च र ७६.७८ प्रतिशत चालुतर्फ खर्च भएको जनाइएको छ ।

नगरपालिकाको ११ औँ नगरसभाले आगामी वर्ष २०८०/०८१ लागि प्रस्तुत नीति कार्यक्रममा शिक्षा, स्वास्थ्य, कृषि, पूर्वाधार, धार्मिक र पर्यटन क्षेत्रलाई प्राथमिकता दिइएको छ। यस्तै जिल्लाको ओमसतिया गाउँपालिकाको १३ औँ गाउँसभाले आव २०८०/०८१ ४७ करोड ६६ लाख ९६ हजार एक सय सात रूपैयाँ बराबरको बजेट सार्वजनिक गरेको छ ।

बजेट सार्वजनिक गर्दै गाउँपालिका उपाध्यक्ष सुनिता चौधरीले राजस्वबाट १४ करोड आठ लाख ७५ हजार एक सय सात रूपैयाँ, आन्तरिक स्रोतबाट तीन करोड ५० लाख रूपैयाँ, जिससबाट प्राप्त अनुदान एक करोड ४० लाख रूपैयाँ, राजस्व बाँडफाँटबाट प्राप्त हुने रकम १० करोड ४४ लाख ७५ हजार एक सय सात रूपैयाँ, सङ्घीय सरकारबाट अन्तर सरकारी वित्तीय हस्तान्तरणबापत २८ करोड ९० लाख रूपैयाँ, प्रदेश सरकारबाट अन्तरसरकारी वित्तीय हस्तान्तरणबापत २ करोड ६८ लाख २१ हजार रूपैयाँ तथा गत वर्षको नगद मौज्दात दुई करोड गरी ४७ करोड रूपैयाँ बढीको बजेट पेस गरिएको थियो ।

रुपन्देहीको सियारी गाउँपालिकाले आगामी आव २०८०/८१ का लागि ६१ करोड ५० लाख ३१ हजार आठ सय ३० रूपैयाँ बजेट पेस गरेको छ । गाउँपालिकाकी उपाध्यक्ष तारा थारुद्वारा प्रस्तुत गरिएको बजेटमा आन्तरिक आयबाट चार करोड रूपैयाँ, राजस्व बाँडफाँटतर्फ स्थानीय राजस्व बाँडफाँटबाट छ करोड ७५ लाख रूपैयाँ, प्रदेश राजस्व बाँडफाँटबाट ४० लाख ५३ हजार छ सय ३० रूपैयाँ र सङ्घीय राजस्व बाँडफाँटबाट नौ करोड ४७ लाख ८३ हजार दुई सय रूपैयाँ, सङ्घीय सरकार वित्तीय हस्तान्तरणबाट ३८ करोड तीन लाख रूपैयाँ र प्रदेश सरकार वित्तीय हस्तान्तरणबाट दुई करोड ८३ लाख ९५ हजार आउने अनुमान गरिएको छ ।

आर्थिक विकासको क्षेत्रमा सशर्त अनुदानबाट दुई करोड १५ लाख ९० हजार रूपैयाँ र गाउँपालिकाका तथा वडातर्फका विभिन्न योजना तथा कार्यक्रममा तीन करोड ४४ लाख ८० हजार रूपैयाँ गरी जम्मा ५ करोड ६० लाख १९ हजार रूपैयाँ बजेट विनियोजन गरिएको उपाध्यक्ष थारुले बताए। रासस