Skip to content
Shikhar Insurance
National Life

‘बोर्डले बजारको सेन्टिमेन्ट बुझ्नुपर्छ, दुनियाँमा कहीँ नभएका लगानीकर्ता यहीँ छन्’

Hyundai
NCELL
NIMB

नेपालको एकमात्र सेयर बजार नेपाल स्टक एक्स्चेन्ज (नेप्से) को नेतृत्वमा छन्, चन्द्रसिंह साउद । प्रमुख कार्यकारी साउदकै कार्यकालमा पुँजीबजारले डिजिटिलाइजेसनमा फड्को मारेको छ । अनलाइनकै सुरुवातका कारण साउद सहित नेप्सेले वाहवाही पायो । तर, बेलाबेलामा आउने समस्याका कारण नेप्से आलोचनाको केन्द्रमा पनि रहि आएको छ । अहिले नेप्सेको प्रणालीगत र संरचनागत कमजोरी सुधार नगरेको भन्दै नयाँ स्टक एक्सचेन्जको माग भइरहेको छ ।

प्रस्तुत छ, उनै साउदसँग पुँजीबजारमा देखिएका प्रवृत्ति, नेप्से–सेबोन सम्बन्ध र नेप्सेका कामकारबाही तथा लगानीकर्ताको मनोवृत्तिबारे सिंहदरबारले गरेको कुराकानीको सारः

– नट्स र टीएमएस नेप्सेले बनाएको भएपनि सञ्चालनको जिम्मेवारी ब्रोकरको हो ।

– नेपालको सेयर कारोबारमा अपनाइएको अनलाइन प्रणाली पूर्ण छ । तर, डेटा सेन्टर, ब्रोकरबीच नेटवर्क समस्या तथा धेरै प्राविधिक समस्याले बेलाबेला गढबढी हुने गरेको छ । यद्यपि धेरैजसो समस्या ब्रोकरकै कारण भएको हो ।

– अहिले थप समस्या एनसीएचएल, सीडीएससी, ब्रोकरबीच इन्टिग्रेसन नमिल्दा पनि सिर्जना भएको हो ।

– ब्रोकरलाई आफ्नै टीएमएस चलाउन पहिलेदेखि नै भनेका हौं । अझै पनि उनीहरु हामीमा निर्भर छन् । हाम्रो मापदण्डअनुसार राम्रो विकल्प लिएर आउन भनेको भएपनि उनीहरुले तदारुकता देखाएका छैनन् ।

– वेबसाइटको समस्या डेटा लिनेले गर्दा भएको हो । त्यसैले व्यावसायीक प्रयोजनका लागि, ब्रोकरका लागि र सर्वसाधारणका लागि छुट्टाछट्टै डेटा उपलब्ध गराउने गरी तयारी गर्दै छौं । व्यवसायीक प्रयोजनका लागि शुल्क लिएरै गुणस्तरीय डेटा उपलब्ध गराउछौं ।

– नेपाल इन्स्योरेन्सको एउटा नयाँ किसिमको केस छ । जहाँ कारोबार गर्नेले टीएमएसको लुपहोल प्रयोग गरेको देखिन्छ । कसैले योजना बनाएरै यस्तो गरेको रहेछ भने कारबाही हुन्छ ।

– नेप्से इन्डेक्स हिसाबकिताब धेरै अध्ययन गरेर तय भएको हो । अहिले आवाज उठ्यो भन्दैमा हिसाब गर्ने तरिका बदलिँदैन । यद्यपि नेपाल धितोपत्र बोर्डले पूनः अध्ययन गर्न निर्देश गरेको छ, जसअनुसार काम पनि भइरहेको छ ।

– कसैलाई बजारको लेखाजोखा मन छ भने सेन्सिटिभ इन्डेक्स वा उपसूचकहरु हेर्नुपर्छ ।

– तर, अहिलेको इन्डेक्स हिसाबकिताब १ सय प्रतिशत सत्य छ भनेर म ठोकुवा नै गर्न सक्छु ।

– धितोपत्र बोर्डसँग सम्बन्ध बिग्रिएको तथा इन्ट्रेस्ट बाझिएको कुरामा कुनै सत्यता छैन । बोर्ड हाम्रो अभिभावक हो । अभिभावकले भनेको मान्नुपर्छ । तर कहिलेकाही अभिभावक पनि गलत बाटोमा हुनुहुन्छ भने ‘गलत’ भन्न सक्नुपर्छ ।

– बोर्डले ५१ कम्पनीको सूची सार्वजनिक गर्दा कम्तिमा हाम्रो एड्भाइस लिएको भए राम्रो हुन्थ्यो मात्र भनेका हौं ।

– कहिलेकाहीँ बजारको सेन्टिमेन्ट अनुसार चल्नुपर्छ । त्यतिबेलाको मेरो अभिव्यक्ति बजारमा धेरै ‘प्यानिक’ स्थिति नआओस् भन्न थियो । यसअघि सबै विषयमा समन्वय हुन्थ्यो । ५१ कम्पनीको सूची कसरी फुत्क्यो फुत्क्यो ।

– बढ्दा दंग हुने, घट्दा अनसन नै बस्ने परिपाटी सम्झने हो भने त बोर्डले राम्रै गरेको हो ।

– बजार बढ्दा सबैलाई राम्रो हुन्छ तर सबैले प्रतिफल पाउने खालको बजार हुनुपर्छ ।

– त्यतिबेलाका बोर्ड अध्यक्षले अनलाइन कारोबार स्वीकार्नुभएको थिएन । जसका कारण उद्घाटन गर्न अर्थ मन्त्रालयको सहयोग लिनुप¥यो । अहिलेको अध्यक्षले कार्यकाल सम्हालेको दिनदेखि साथ दिनु भएको छ ।

– आजका लगानीकर्ता धेरै स्मार्ट छन् । यसमा मिडियाको ठूलो भूमिका छ ।

– सिमित लगानीकर्ताले बजार घटाउने–बढाउने परिपाटीको अन्त्य अनलाइन कारोबारले गरेको छ । पछिल्लो समय अल–अर–नोथिङ (एओएन)को व्यवस्था हटाएको पनि सिमितको चलखेल बन्द होस् भन्ने मनसायका साथ हो ।

– बैंकका सहायक कम्पनीलाई ब्रोकरको लाइसेन्स दिइनुपर्छ भन्ने पुरानै अध्ययनले निश्कर्ष निकालेको थियो । यस्तै प्रदेशस्तरमा काम गर्ने ब्रोकरलाई पनि अनुमति दिइने योजना थियो । पछि प्रतिनिधिसभा अर्थ समितिको निर्देशन बमोजिम बैंकको सहायक कम्पनीलाई लाइसेन्स दिने प्रक्रिया रोकेका हौं ।

– बैंकको अहिलेका शाखाले ब्रोकरको काम गर्ने होइन । उनीहरुले छुट्टै संयन्त्र तथा पूर्वाधार बनाउनुपर्छ । हाम्रो विश्वास छ कि यतिका वर्ष अनुभव बटुलेका तथा गुणस्तरीय सेवा दिएका बैंकको सहायक कम्पनीले अहिलेका ब्रोकरले भन्दा गुणस्तरीय सेवा दिनेछन् ।

– नयाँ स्टक एक्सचेन्ज ल्याइनु आवश्यक भए नियामकले ल्याउँछ तर नेप्सेको महाप्रबन्धकको कुर्सीमा बसेर भन्नुपर्दा हाम्रो प्रतिस्पर्धी बजार ल्याउनु हुँदैन र आवश्यक पनि छैन ।

– नेप्सेलाई नै पुनर्संरचना गर्ने गरी काम अघि बढेकै हो तर नेपाल राष्ट्र बैंकको स्वामित्वमा भएको सेयर नै बिकेन ।

– नयाँ स्टक एक्स्चेन्ज आए पनि नेप्सेलाई समयसापेक्ष र प्रतिस्पर्धी हुने गरी पुनर्संरचना गरिनुपर्छ ।

– नेपालको हालको पुँजीबजारमा इक्विटी कारोबारमात्र हुन्छ । त्यसमा पनि धेरैजसो वित्तीय संस्थाको मात्र सेयर किनबेच हुन्छ । विशिष्टिकृत धितोपत्र (डिबेन्चर आदि) तथा कमोडिटी कारोबार हुने बजारको आवश्यकता म पनि देख्छु ।

– लगानीकर्तालाई मेरो यो सुझाव छ कि आफ्नो सम्पत्तिको सुरक्षा हुने गरीमात्र लगानी गर्नुस् । कम्पनी सही छनौट गर्नुस् । हल्लाको भरमा लगानी गरेर डुब्नुभयो भने त्यसको जिम्मेवार कोही हुँदैन ।

 

बाँकी भिडियोमा…

GBIME

प्रतिक्रिया दिनुहोस्